1922-2022

100 Χρόνια μνήμης

Με τον όρο Μικρασιατική Καταστροφή περιγράφεται το τέλος του ελληνοτουρκικού πολέμου του 1918-22 στη Μ. Ασία που σήμανε και το τέλος της Μεγάλης Ιδέας. Άμεσες συνέπειες ήταν, η απομάκρυνση της ελληνικής διοίκησης από τη Σμύρνη, η υποχώρηση του ελληνικού στρατού μετά την κατάρρευση του μετώπου και η εκδίωξη του μεγαλύτερου μέρους του ελληνικού και χριστιανικού πληθυσμού της Ιωνίας.
Ο πλήρης απολογισμός της Καταστροφής που συντελέστηκε σε δύο τετραετίες (1914-1918 και 1920-1924) είναι πραγματικά δύσκολος· αρπαγές και λεηλασίες σπιτιών και περιουσιών, γεωργικές και κτηνοτροφικές καταστροφές, γκρέμισμα σχολείων, ναών και άλλων ευαγών ιδρυμάτων και καταστροφές βιοτεχνικών και βιομηχανικών επιχειρήσεων· οι βασανισμοί αιχμαλώτων, οι ακρωτηριασμοί, οι θανατώσεις βρεφών, οι βιασμοί, η ηθική οδύνη υπό το κλίμα του τρόμου και της απειλής του θανάτου, οι ατέλειωτες πορείες στα περιώνυμα «τάγματα εργασίας», με άγνωστο αριθμό ανθρώπων που χάθηκαν σ' αυτά, οι απαγχονισμοί, τα δημόσια λιντσαρίσματα, καθώς και οι εκτελέσεις με αποφάσεις των τουρκικών δικαστηρίων της Ανεξαρτησίας αποτελούν μόνο ένα μικρό μέρος της τραγωδίας που εκτυλίχθηκε.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε ο Ελ. Βενιζέλος στη Συνδιάσκεψη της Ειρήνης του Παρισιού, στη Μικρά Ασία κατοικούσαν 1.694. 000 Έλληνες. Στη Θράκη και την περιοχή της Κωνσταντινούπολης, 731.000. Στην περιοχή της Τραπεζούντας 350.000 και στα Άδανα, 70.000.
Συνολικά ζούσαν 2.845.000 Έλληνες και αποτελούσαν το 20% του πληθυσμού της περιοχής που κυριαρχούσε οικονομικά και είχε καταφέρει να διατηρήσει την πολιτιστική του κληρονομιά παρότι αποτελούσε μειονότητα σε εχθρικό περιβάλλον.

Το έθνος θυμάται και δεν ξεχνά. Έχει μια μεγάλη τραγική και ματωμένη επέτειο. Την απώλεια της πανάρχαιας Ελληνικής πατρίδας του Μικρασιατικού και ποντιακού Ελληνισμού. Έλληνες σφαγιάζονται και διώκονται από τον κεμαλικό στρατό και με την ανοχή των συμμάχων. Η Σμύρνη πυρπολείται. Στα πλαίσια λοιπόν αυτής της επετείου, προβλήθηκε στους μαθητές των τάξεων (Α, Β, Γ) οπτικοακουστικό υλικό με τα ιστορικά γεγονότα και πλήθος ντοκουμέντων.

Το 1922, εκατό χρόνια μετά την Καταστροφή και την άφιξη των Μικρασιατών Ελλήνων, μας καλεί σε αναστοχασμό και ομοψυχία, την οποία απαιτεί και η εποχή μας.